Foto të rralla nga Shqipëria 2 vite para shpalljes së Pavarësisë

Fotografi të Shqipërisë 2 vite para shpalljes së Pavarësisë janë gjithnjë intriguese, por para se të shfletoni albumin me imazhet nga e kaluara jonë, ju ftojmë të lexoni dy fjalë për autorin e tyre, Ernst Jek, nga gjermani Robert Elsie.

Ernst Jek (1875-1959) ishte gazetar, publicist dhe shkencëtar gjerman, i cili lindi në Urah (Urach) të Gjermanisë jugperëndimore. Qëndrimi në Turqi në periudhën 1908-1909, gjatë dhe pak kohë pas revolucionit xhonturk, i bëri shumë përshtypje dhe Jeku u bë mbështetës i fortë i Turqisë dhe i marrëdhënieve gjermano-turke.

Në verë të vitit 1910 ishte në Kosovë dhe në Shqipëri, i ftuar nga shtabi i përgjithshëm i ushtrisë turke ku mbështeti trupat turke në luftë kundër kryengritësve shqiptarë. Gjatë ekspeditës ushtarake shkoi në Ferizaj, Fushë-Kosovë, Prizren dhe Shkodër.

Nga Shkodra u kthye me forcat ndëshkimore nën komandën e Shefqet Turgut Pashës nëpërmjet Mirditës dhe Gostivarit për në Shkup. Me forcat ushtarake turke ishte edhe gjatë luftës italo-turke (1911-1912).

Në vitin 1912 Jeku themeloi shoqatën gjermano-turke dhe në vitin 1914 ishte ligjërues i historisë turke në Universitetin e Berlinit. Pas Luftës së Parë Botërore përkrahu demokracinë liberale parlamentare në Gjermani si dhe anëtarësimin e Gjermanisë në Lidhjen e Kombeve.

Në vitin 1920 bashkëthemeloi Universitetin Gjerman për Politikë (Deutschen Hochschule für Politik) në Berlin. Me ardhjen në pushtet të nazistëve në vitin 1933, Jeku iku në Londër ku punoi për Neë Commonëealth Institute dhe në vitin 1940 u emërua profesor në Universitetin Columbia në Nju Jork, ku dhe vdiq.

Arkivi i tij, duke përfshirë fotografitë e Shqipërisë, ndodhet në bibliotekën e Universitetit Columbia. Ndër botimet e Ernst Jekut është libri “Im türkischen Kriegslager durch Albanien: Bekenntnisse zur deutsch-türkischen Freundschaft (Nëpër Shqipëri me ushtrinë turke: dëshmi e miqësisë gjermano-turke)”, Hajlbron 1911, nga i cili është marrë ky koleksion fotografish.

Fotografi të tjera të Ernst Jekut prezantohet këtu me lejen e Bibliotekës së Librave të Rralla dhe të Dorëshkrimeve të Universitetit Columbia në Nju Jork.

Shënim nga JOQ.al: Përshkrimi i fotove është nga origjinali i autorit të tyre Ernst Jek, vetëm që i sjellim në shqip nga anglishtja.

Varje në Dibër nga një gjykatë ushtarake, 1910.

Një djalosh nga Zadrima, Shqipëri 1910.

Djem në Shkodër, 1910.

Oficerë turqë në Shqipëri, 1910.

Ecje me kuaj në malet e Shqipërisë.

Shqiptarët e fisit Shkreli, 1910.

Pionierët turq që ndërtojnë një urë lundruese mbi lumin Vardar pranë Shkupit, 1910.

Shqiptarët në rrugën e luftës në male, 1910.

Tuneli afër Kaçanikut, ku shqiptarët i bënë pritë turqve.

Njohës shqiptarë nga fisi Hoti në Traboinë, 1910.

Rezervistë nga Samsun, të udhëhequr nga komandanti i tyre, në fushën e Ferizajt, 1910.

Ushtri turke në tokat shqiptare, 1910.

Një kullë shqiptare e rrethuar nga kalorësia turke, 1910.

Virgjëresha e betuar nga fisi Hoti, 1910.

Klerikët shqiptarë: françeskanët, priftërinjtë dhe jezuitë në liqenin e Shkodrës, 1910.

Shqiptar nga Komani, 1911.

Nga një dasmë shqiptare, ku nusja merrej me karrocë, 1910.

Gratë dhe fëmijët nga Hoti, me veshje popullore, 1910.

Dy vajza të malësisë që tjerrin dhe mbajnë ujë, 1910.