Nga Mirela Andoni
Prej shekujsh kefiri konsumohet në mbarë botën, por ka vetëm disa vite që njihet edhe në Shqipëri, për shkak të rritjes së interesit në probiotikë dhe shëndetit të zorrëve. Ai është një kulturë e fermentuar e qumështit, me origjinë nga malet e Kaukazit Verior. Është i ngjashëm me kosin, por me shije të athët dhe pak të gazuar, kjo për shkak të dyoksidit të karbonit, produkti përfundimtar i procesit të fermentimit.
Koha e fermentimit ndikon në shijen e tij. Kefiri është një ushqim i çmuar për aparatin tretës, si dhe një burim i mirë i kalciumit. Shumë prej përfitimeve shëndetësore të tij, i atribuohen përmbajtjes së probiotikëve. Probiotikët, ose “bakteret e mira”, janë organizma të gjallë që ndihmojnë në mbajtjen e lëvizjeve të rregullta të zorrëve, trajtimin e disa problemeve të tretjes si dhe ndihmojnë sistemin imunitar.
SI MUND TA PËRDORNI KEFIRIN
Kefiri mund të përdoret në shumë mënyra, ashtu siç përdoret qumështi dhe kosi. Mund të konsumohet si pije, si lëng në smoothie me fruta të ndryshme, mund ta përzieni me mjaltë dhe ta konsumoni me drithëra apo tërshërë. Kefiri gjithashtu mund të përdoret në gatime si supa, salca dhe sallata, por duke pasur parasysh që nxehtësia mund të ulë ndjeshëm përqendrimin probiotik
SI JANË KOKRRAT E KEFIRIT?
Kokrrat e Kefirit nuk janë vërtet kokrra, por rruaza të vogla xhelatinoze që duken si kokrra, me ngjyrë të bardhë në të verdhë. Ato përmbajnë një sërë bakteresh dhe kërpudhash dhe pamja e tyre ngjason shumë me bohçet e lulelakrës. Fermentimi ndodh kryesisht për shkak të pranisë së baktereve të caktuara që i përkasin llojit lactobacillus, leuconostoc, streptococcus dhe ACETOBACTER si dhe kërpudhave të llojit lachancea, hanseniaospora valbyensis. Kokrrat vendosen në një kavanoz / tas, të mbushur me qumësht, mbulohen dhe lihen në temperaturën e dhomës për minimumi 24 orë. Kjo u jep mundësi baktereve dhe kërpudhave që të fermentojnë laktozën në acid laktik, duke i aktivizuar bakteret të përhapen dhe të rriten. Lloji i qumështit të përdorur mund të jetë me origjinë shtazore ose bimore. Megjithatë kefiri mund të përgatitet edhe duke përdorur vetëm ujë.
Ai ka vlera të rëndësishme dhe shumë të dobishme për organizmin, për shkak të përmbajtjes së lartë të enzimave dhe baktereve të mira që ndihmojnë në ekuilibrimin e florës bakteriale në zorrë. Prania e fermenteve laktike i jep kefirit shumë veti të mira në tretje, mirëqenien e zorrëve, por edhe antibiotikë, pasi ato stimulojnë prodhimin e antitrupave për mbrojtjen imune. Konsumimi i rregullt dhe i vazhdueshëm i kefirit ndihmon në rregullimin e funksionit të zorrëve, parandalon kapsllëkun, por edhe diarrenë, pasi nxit shërimin e florës bakteriale të zorrëve. Gjithashtu, edhe trakti tretës përfiton, pasi lactobacillusi, që përmban bakteret e acidit acetik ka veprim antibiotik, që lufton krijimin e mikrobeve të dëmshme në traktin e tretjes.
Kefiri ka shumë veti ushqyese, pasi në përmbajtjen e tij ka vitamina të grupit B (kobalamin, folate, tiamine, niacin, biotin, riboflavin, pyridoxine), vitaminë K, minerale, si: kalcium, magnez, fosfor dhe kalium. Përmbajtja kalorike ndryshon sipas llojit të qumështit të përdorur, për shembull: kefiri i qumështit të dhisë ka një raport kalorik më të lartë (rreth 108 kcal), krahasuar me kefirin e përgatitur nga qumështi i sojës (rreth 45 kcal). Kefiri me bazë uji është më pak kalorik nga të gjithë (rreth 20 Kcal). Kefiri nuk përmban gluten dhe për këtë arsye mund të konsumohet pa problem edhe nga personat jotolerant ndaj glutenit. Kefiri tolerohet mirë edhe nga ata persona që nuk mund të konsumojnë laktozën, sepse, gjatë fermentimit, laktoza është konsumuar nga bakteret e dobishme të pranishme në të, duke e shndërruar atë në laktazë (një enzimë që e bën qumështin të tretshëm për ata që janë intolerantë).
SI MUND TË PËRGATISIM KEFIRIN
Kefiri mund të përgatitet lehtësisht në shtëpi. Ju mund të bëni kefir me qumësht, por edhe kefir me ujë. Kefiri i qumështit përgatitet me 2 lugë të vogla kokrra kefiri, gjysmë litër qumësht në temperaturë ambienti (qumështin mund ta zgjidhni sipas dëshirës, shtazor ose bimor), në një kavanoz. Kokrrat e kefirit i vendosim në kavanoz dhe derdhim gradualisht qumështin: mbylleni enën, por jo me kapak hermetik, sepse duhet të ajroset – një copë e pambuktë do të ishte ideale. Vendoseni në një vend në temperaturë dhome. Duhet lënë të fermentohet 24 orë (kjo varet nga temperatura e ambientit ku do ta mbani). Është kohë e mjaftueshme që qumështi të koagulohet. Filtrojeni kefirin në një sitë plastike, në mënyrë që të ndani kokrrat nga qumështi i thartuar. Mund ta konservoni në frigorifer për jo më shumë se një javë.
Kokrrat e kefirit mund të përdoren vazhdimisht, duke i hedhur sërish në qumësht ose ujë. Nëse nuk dëshironi t’i përdorni për një periudhë të caktuar, mund t’i mbani në një qese me vakum në ngrirje. Nëse dëshironi t’i përdorni përsëri, vendosini në qumësht për 24 orë, shpëlajini me ujë dhe vazhdoni me përgatitjen e zakonshme të kefirit. Kokrrat do të shumohen për aq kohë sa mbahen në qumësht të freskët dhe në temperaturën e duhur. Kefiri i ujit përgatitet duke përdorur 4 lugë kokrra kefiri, 1 litër ujë natyral, 30 g sheqer të papërpunuar, 2 feta limoni, një shkop kanellë ose vanilje dhe një kavanoz qelqi. Tretni sheqerin në ujë, shtoni kokrrat e kefirit, shkopin e kanellës dhe fetat e limonit. Vendosni mbi kavanoz një cope të pambuktë dhe lëreni në temperature dhome për 24 orë. Filtrojeni dhe përdorni përsëri kokrrat e kefirit pasi i keni shpëlarë.
DISA KËSHILLA NËSE E BËNI KEFIRIN NË SHTËPI:
Ekspozimi ndaj metaleve mund të dobësojë kokrrat e kefirit, kështu që duhet të shmangni enët metalike. Mund të përdorni enë qelqi, plastike ose druri.
Temperaturat e larta shkaktojnë prishjen e kefirit.
Mbajeni kavanozin larg nga rrezetdirekte të diellit.
Për të ngadalësuar procesin e fermentimit vendoseni në frigorifer, te pjesa e freskët.
Kokrrat e mbështjella në qese mund të mbahen në ngrirje për t’u ripërdorur më vonë.
Duhet të tundni kavanozin nëse fillon të ndahet në shtresa gjatë fermentimit.
